CÂU KIÊM NGỮ兼语句jiānyǔjù

HOA NGỮ NHỮNG NGƯỜI BẠN

CÂU KIÊM NGỮ兼语句jiānyǔjù 

Câu kiêm ngữ là câu vị ngữ có hai động từ, tân ngữ của động từ thứ nhất là chủ ngữ của động từ thứ hai (động từ thứ nhất gọi là động từ kiêm ngữ), chủ ngữ đôi khi có thể lược bỏ. Đây là loại câu mang nghĩa cầu khiến sai bảo, nhận định, trách móc hoặc biểu dương.

 

CN + ĐT1 + Tân ngữ + ĐT2/tính từ + (thành phần khác)

 

Các loại câu kiêm ngữ thường gặp:

 

1) Câu kiêm ngữ cầu khiến: động từ thứ nhất biểu thị ý nghĩa cầu khiến, sai bảo:

 

请 (请求), 让, 叫, 使, 派,任，逼, 催, 托, 求 (要求, 想求), 命令, 禁止, 吩咐, 动员, 促使, 发动, 组织, 号召，鼓励，允许

 

Tôi mời cậu ta tới我请 (请求) 他来wǒqǐng (qǐngqiú) tālái.

 

Má kêu em gái đi mua đồ ăn妈妈让妹妹去买菜māma ràng mèimei qùmǎicài.

 

Giáo viên kêu cậu ta trả lời câu hỏi老师叫他回答问题lǎoshī jiàotā huídá wèntí.

 

Lời của bạn gái khiến tôi đau lòng女朋友的话使我心疼nǚpéngyou dehuà shǐwǒ xīnténg.

 

Tôi kệ cậu con trai chơi một mình我任儿子一个玩wǒ rèn érzi yīgèwán.

 

Công ty cử anh ta đi công tác公司派他去出差gōngsī pàitā qùchūchāi .

 

Bọn họ ép tôi làm việc đó他们逼我做那件事tāmen bīwǒ zuò nàjiànshì.

 

Giáo viên hối tôi làm nhanh một chút老板催我做快点lǎoshī cuīwǒ zuòkuài yīdiǎn.

 

Anh ta nhờ tôi gửi một bức thư他托我寄一封信tātuō wǒjì yīfēngxìn.

 

Anh ấy xin tôi giúp cô ta他求(要求, 想求),我帮助她tā qiú (yàoqiú, xiǎngqiú), wǒ bāngzhù tā.

 

Cấp trên ra lệnh bọn họ hoàn thành nhiệm vụ上级命令他们完成任务shàngjí mìnglìng tāmen wánchéng rènwù.

 

Trong công ty cấm nhân viên hút thuốc公司里禁止人员抽烟gōngsī lǐ jīnzhǐ rényuán chōuyān.

 

Ba dặn dò tôi chiếu cố em gái爸爸吩咐我照顾妹妹bà ba fēnfù wǒ zhàogù mèimei.

 

Tôi động viên em trai cố lên我动员弟弟加点油wǒ dòngyuán dìdi jiādiǎn yóu.

 

Khách hàng hối chúng ta giao hàng 客户促使我们交货kèhù cùshǐ wǒmen jiāohuò.

 

Chị gái xúi em gái làm chuyện xấu姐姐发动妹妹做坏事jiějie fādòng mèimei zuòhuàishì .

 

Lãnh đạo kêu gọi mọi người đứng lên领导号召大家站起来lǐngdǎo hàozhào dàjiā zhànqǐlái.

 

   Khi phủ định thì ta thêm 不, 没有 vào trước động từ thứ nhất.

 

Tôi không khuyến khích cậu ta đi chơi我不鼓励他出去玩儿wǒ bùgǔlì tā chūqù wánr

 

Ba còn chưa đồng ý cho tôi đi du học爸爸还没有允许我去留学bàba háiméiyǒu yǔnxǔ wǒ qùliúxué.

 

2) Câu kiêm ngữ nhận định: động từ thứ nhất biểu thị ý nghĩa trở thành, xem như là : 骂, 选 (选择),... … động từ thứ hai thường là:  作, 为, 当, 是… ...

 

Chúng tôi chọn anh ta làm lớp trưởng我们选 (选择)他当班长wǒmen xuǎn (xuǎnzhé ) tā dāng bānzhǎng.

 

Má chửi tôi là đồ ngốc妈妈骂我是个傻瓜māma màwǒ shìgè shǎguā.

 

  Khi phủ định thì ta thêm不, 没有 vào trước động từ thứ nhất.

 

Chúng tôi còn chưa chọn anh ta làm lớp trưởng我们没有选 (选择)他当班长wǒmen méiyǒuxuǎn (xuǎnzhé ) tādāngbānzhǎng.

 

 Má không chửi tôi là thằng ngốc妈妈不骂我是个傻瓜māma bùmà wǒshì gèshǎguā.

                            

3) Câu kiêm ngữ tình cảm: động từ thứ nhất là những động từ chỉ hoạt động tâm lý: 喜欢,爱, 表扬, 嫌, 批评, 感谢, 埋怨, 称赞, 担心…

 

Tôi thích cô ta biểu diễn我喜欢她表演wǒ xǐhuan tā biǎoyǎn .

Tôi thích cơm mẹ nấu 我爱妈妈煮的饭wǒ ài māma zhǔdefàn.

 

Giám đốc biểu dương anh ta nghiêm túc làm việc经理表扬他认真工作jīnglǐ biǎoyáng tārènzhēn gōngzuò.

 

Má chê anh ấy lười ăn妈妈嫌他懒吃māma xiántā lǎnchī.

 

Tôi phê bình cô ta làm hỏng việc 我批评她弄坏事wǒ pipíng tā nònghuài shì.

 

Anh ta cảm ơn bạn nói với anh ấy他感谢你告诉他tā gǎnxiè nǐ gàosù tā.

 

Cậu ta trách móc tôi làm hư bút của cậu ta他埋怨我弄坏他的笔tā máiyuàn wǒ nònghuài tādebǐ .

 

Đối với loại câu kiêm ngữ này, khi phủ định ta thêm 不, 没有 vào trước động từ thứ nhất, hoặc trước động từ thứ hai.

 

Bà xã không tán thành anh ấy tăng ca老婆不称赞他加班lǎopó bù chēngzān tā jiābān.

 

Giáo viên lo lắng tôi không nỗ lực học tập老师担心我不努力学习lǎoshī dānxīn wǒbù nǔlì xuéxí.

 

4） Câu kiêm ngữ chữ “有”: tân ngữ của “有” biểu thị người hoặcvật đang tồn tại ở đâu đó. Trước tânngữ thường có số lượng từ:

 

Tôi có một người bạn ở Bình Dương我有一个朋友在平阳工作wǒyǒu yīgè péngyou zài píngyáng gōngzuò.

 

Anh ta có một chị họ cực kỳ thông minh他有一个表姐聪明极了tāyǒu yīgè biǎojiě cōngmíng jíle

 

    Với loại câu kiêm ngữ chữ “有” này, khi phủ định thì thêm没vào trước động từ “有”.

 

Không có ai đưa tiền cho tôi没有人给我送钱 méiyǒurén gěiwǒ sōngqián.

 

5) Câu kiêm ngữ chữ “是”: là câu vô chủ. “是” có tác dụng nhấn mạnh từ tân ngữ, động từ vị ngữ của tân ngữ có tác dụng giải thích nói rõ.

 

Là anh ta giúp tôi việc này是他帮助我这件事shìtā bāngzhù wǒ zhèjiànshì.

 

Với loại câu kiêm ngữ này, khi phủ định thì ta thêm 不 vào trước  từ是.

 

 Không phải là anh ấy giúp tôi việc này不是他帮助我这件事bùshì tā bāngzhù wǒ zhèjiànshì.

                            

 Chú ý:Trước động từ thứ nhất và động từ thứ hai đều có thể mang trạng ngữ. Trạng ngữ thời gian có thể đặt ở đầu câu hoặc trước động từ thứ nhất.

 

Tôi thường mời anh ấy đến我常常请他来wǒ chángcháng qǐng tālái.

 

Giáo viên hôm nay kêu cậu ta trả lời vấn đề老师今天叫他回答问题lǎoshī jīntiān jiào tāhuídá wèntí .

 

Lời của bạn gái khiến tôi rất đau lòng女朋友的话使我心很疼nǚpéngyoudehuàshǐwǒxīnhěnténg.

                           

–       Giữa động từ thứ nhất và từ tân ngữ không được thêm bất kỳ thành phần gì.

                             

–        “了” phải đặt sau động từ thứ hai hoặc đặt ở cuối câu.

 

Bọn họ ép tôi làm chuyện đó他们逼我做了那件事tāmen bīwǒ zuò nàjiànshì.

 

Giáo viên hôm nay kêu cậu ta trả lời câu hỏi rồi老师今天叫他回答问题了lǎoshī jīntiān jiàotā huídá wèntíle .

                            

– Động từ năng nguyện thường đặt trước động từ thứ nhất.

 

Tôi có thể mời cậu ta đến我能请他来wǒnéng qǐngtālái.

 

Giáo viên hôm nay sẽ kêu cậu ta trả lời câu hỏi老师今天会叫他回答问题lǎoshī jīntiān huì jiàotā huídá wèntí.

                           

–       Có thể đổi động từ thứ 2 trong câu kiêm ngữ là tính từ. Thành phần phía sau của câu kiêm ngữ cũng có thể mang bổ ngữ.

 

Lời của bạn gái khiến tôi rất vui女朋友的话使我很高兴nǚpéngyou dehuà shǐwǒ hěngāoxìng.

 

Cậu ta có một chị họ cực kỳ thông minh他有一个表姐聪明极了tāyǒu yīgè biǎojiě cōng míngjí le .