Học số đếm trong tiếng Trung 学数字xué shù zì

   Số đếm trong tiếng Trung không giống các ngôn ngữ khác. Thông thường các ngôn ngữ khi học số đếm chỉ cần đếm tới 10, phần còn lại là ghép.

   Học sinh khi học tiếng Trung thậm chí cả những học viên học mấy năm cũng có trên một nửa  là không biết đếm , nguyên do là mọi người phần lớn vẫn đang áp dụng một cách học phổ thông từ trước đến nay . 

    Hôm nay "Hoa Ngữ Những Người Bạn" muốn giới thiệu tới cho bạn nào có duyên khi đọc bài viết này hai phương pháp học: một là phương pháp truyền thống, hai là phương pháp của Trung Tâm mới soạn ra (15-30 phút biết đếm), mong rằng hoặc ít, hoặc nhiều sẽ giúp các bạn học tốt hơn, nhanh hơn.

   +) Số đếm:数字

   Số đếm trong tiếng Trung cũng giống như các ngôn ngữ khác. Chúng thuộc về những con số (0-9), mặc dù chỉ là 10 con số đơn giản, nhưng khi ghép chúng lại với nhau thì lại thành thiên biến vạn hoá. Học sinh khi bắt đầu học tiếng Trung sau khi thuộc phiên âm nên lập tức học số đếm, chúng sẽ là bàn đạp đầy tự tin cho các học viên, có điều nên chia việc học số đếm thành hai giai đoạn:

-         Giai đoạn 1 (sau khi thuộc phiên âm, bắt đầu học tập). Từ số 0-9999.

-          Giai đoạn 2 (học khoảng 2-3 tháng, bài 15 trở lên). Từ 10.000 trở lên.

  Số đếm của tiếng Trung từ 0-9999 thì cũng ghép như tiếng Việt, học sinh đều cảm thấy rất đơn giản, thế nhưng từ 10.000 trở lên nếu học sinh không có phương pháp thì sẽ hoặc là đếm chậm, hoặc là không đếm được. Thông thường cứ 10 học viên thì sẽ có 7-8 là không biết đếm hoặc không học được . “dục tốc bất đạt” mong rắng học viên nên hiểu rõ câu thành ngữ đó mà đem việc học số đếm chia ra học cho phù hợp.

-Giai đoạn 1: (đơn giản, ai cũng có thể học)

0零líng,             1一yī ,               2二èr,            3三 sān,             4四 sì,                5五wǔ

 6六liù,              7七qī,                8八bā,           9九jiǔ,               10十shí （cách đếm cũ

 có thể đếm yīshí ） (đếm khoảng 5-10 lần)

11十一shíyī,             12十二shíèr,         13十三shísān,    14十四shísì,      15十五shíwǔ

16十六shíliù,            17十七shíqī,         18十八shíbā,      19十九shíjiǔ, ( 11-19 đều có

thể thêm số 1 phía trước.

 VD: 15 đọc là: yī shī wǔ,  shí wǔ , nhưng mọi người thường đọc là: “shí wǔ” nhiều hơn).

20二十èrshí ，          30三十sānshí  (là 3 lần của 10),     90 九十 jiǔshí  (là 9 lần của 10)

100一百 yībǎi,            101一百零一yī bǎilíng yī ,                102一百零二yī bǎi líng èr

109一百零九yī bǎi líng jiǔ,                                                    112一百十yī bǎi shí èr

500五百wǔbǎi,            550五百五十wǔ bǎi wǔ shí,             690六百九十liù bǎi jiǔ shí

 900九百jiǔ bǎi ,         999九百九十九 jiǔ bǎi jiǔ shíjiǔ,      1000一千yīqiān

1300一千三百 yīqiānsānbǎi ,                                                  7000七千qīqiān                                         

 8991八千九百九十一bāqiān jiǔbǎi jiǔshíyī ,                        9000九千jiǔqiān

 9999九千九百九十九jiǔqiān jiǔbǎi jiǔshí jiǔ

-Giai đoạn 2: (cần có sự tập trung, và một phương pháp phù hợp), có 2 phương pháp học:

 A) Phương pháp phổ thông:

 Đây là một phương pháp đã và đang được sử dụng rộng rãi trong các lớp học tiếng Hoa từ xưa tới nay, không chừng còn có thế tiếp tục truyền  tới muôn đời sau:

1.000.000.000十亿 (yī) shíyì      100.000.000一亿yīyì       10.000.000一千万yīqiānwàn

1.000.000  一百万yī bǎi wàn      100.000 (一) 十万 (yī ) shíwàn                        

10.000一万yīwàn                       1000一千yīqiān                100 一百yī bǎi

 10十shí                                      1 一yī                                                                                                                                                                   

1.0000 yīwàn,                  2.7563 èr (liǎng ) wàn qīqiān wǔbǎi liùshísān  

78.0000 qī shíbā wàn,      6700.0000 liùqiānqī bǎi wàn

      Số 2 có 2 cách đọc và viết   là：（二 èr, 两liǎng）, học sinh chỉ cần nhớ khi đếm số, đếm tiền trong tiếng Trung có 5 con số có thể dùng cả : èr, liǎng (百bǎi - 100，千qiān – 1.000 万wàn – 10.000 ，亿yì – 100.000.000 ，兆zhào – 1.000.000.000.000 “ 1 ngàn tỷ”).

Vd : 200: èrbǎi /liǎngbǎi               24.000: liǎngwànsìqiān /èrwànsìqiān

      Mặc dù nghĩa của hai từ (二 èr, 两liǎng) giống nhau, nhưng cách nói và cách viết khác nhau, cách dùng cũng khác nhau rất nhiều, nếu học sinh nào muốn nghiên cứu kỹ cách dùng của hai từ đó thì hãy vào mục ngữ pháp “ cách dùng số 2: (二 èr, 两liǎng) trong bộ sách ngữ pháp của “Hoa Ngữ Những Người Bạn”, ở đó sẽ có cách giải thích tường tận hơn.
      

      Phương pháp ở trên rất dễ học, học viên chỉ cần nhớ: trong cách đếm số của tiếng Việt chúng ta cứ đếm từ sau lên 3 số thì chấm 1 cái. Trong cách đếm số của tiếng Hoa thì  ta đếm từ sau lên, nhưng 4 số mới chấm một cái. Trước dấu chấm đều đọc là “wàn”, nếu trước dấu chấm lại có trên 4 chữ số thì ta chấm thêm một cái. Trước dấu chấm thứ 2 ta đọc là “yì”, nếu trước dấu chấm thứ 2 lại có trên 4 số thì chấm thêm một chấm, trước dấu chấm thứ 3 đọc là兆“zhào “. Nó là tiền tỷ của người trung Quốc, lớn hơn hơn 10000 lần tỷ của VN.

 6.831.287.653.468: người Việt  khi đếm phải đếm 3 số sau đó chấm 1 cái “.”(người Việt lấy ngàn làm đơn vị tính “ 3 con số, sau 1 con số”): sáu ngàn tám trăm ba mươi mốt tỷ, hai trăm tám mươi bảy triệu, sáu trăm năm mươi ba ngàn, bốn trăm sáu mươi tám.

6.8312.8765.3468: người Trung Quốc khi đếm phải đếm 4 số sau đó chấm một cái “.” (người Trung Quốc lấy vạn làm đơn vị tính “4 con số, sau 1con số”) đọc là:

Liùzhào, bāqiānsānbǎishíèryì, bāqiānqībǎiliùshíwǔ wàn, sānqiānsìbǎiliùshíbā .
    

    Có điều theo phân tích gần đây của nhiều người phương pháp này khá chuẩn, có thể kiểm tra độ chính xác, nhưng phương pháp này dường như chỉ phù hợp cho đếm số lẻ, và học viên khi đếm theo cách này thì thường đếm khá chậm, hoặc nhanh quên, hoặc học không được. Đôi lúc chúng ta đang nói chuyện, trên đường đi thì làm gì có bút mực mà chấm mà viết.

Phương pháp đó khó nhớ quá hà, cho phương pháp mới đi, không chịu đâu!hu,hu ặc ặc

B) Phương pháp của “Hoa Ngữ Những Người Bạn”:

   Đây là  một phương pháp mới được “Hoa Ngữ Những Người Bạn”  nghiên cứu ra, học sinh  học theo cách này chỉ cần 15-30 phút là có thể đếm được bất kỳ 1 con số nào trong tiếng Hoa, đảm bảo  nhanh,  chuẩn:

10.000 (yīwàn ),                 100.000 (yīshíwàn ),           1.000.000 (yībǎiwàn )

10.000.000 (yīqiānwàn )    100.000.000 (yīyì ),             1.000.000.000 (yīshíyì )

1.000.000.000.000 (yī zhào) “ 1 ngàn tỷ”).

    Học theo phương pháp mới thì chỉ cần học thuộc 7 hàng số ở phía trên thật chắc, sau này khi đếm một con số nào thì chỉ cần dựa theo 7 con số đó làm gốc sau đó đổi sang con số mình muốn nói là được.

Vd: 60.000 thì ta chỉ cần nhớ 10.000 đọc là: (yīwàn ), sau đó đổi số 1 thành số 6 là được:  ( liùwàn).

73.000: qīwànsān (qiān) (trước khi đếm số trong tiếng Trung từ 10.000 trở lên cần phải nhớ nó không theo cách đếm thông thường là ghép số nữa , từ 10.000 trở lên phải có cách đếm riêng. 10.000 là (yīwàn ), phải nhớ câu gốc này. Vậy thì 70.000 là qīwàn , (đổi số 1 thành 7)

Còn 3000 thì đọc là sānqiān , vậy là vấn đề đã được giải quyết.

   Tương tự như vậy bạn cũng chỉ cần nhớ: 1 tỷ là:  (yīshíyì ), vậy 5 tỷ sẽ là  (wǔshíyì ).

Và cứ thế mà phát triển ra: 10 yì là 1 tỷ, 1 tỷ là 10 yì, từ đó có thể nói ra bất kỳ con số nào dù lớn bao nhiêu, ta chỉ cần nhớ 1 con số gốc, sau đó đổi sang con số cần nói.

Vd: có một  người Việt Nam có 5000 tỷ khi dịch sang tiếng Hoa bạn chỉ cần nhớ : 10 yì là 1 tỷ, 1 tỷ là 10 yì. Do vậy khi dịch sang tiếng Hoa ta thêm một số 0, sau đó nói thành : (yì). Người Việt Nam có 5000 tỷ khi dịch sang tiếng Hoa sẽ là: 50000 yì   (wǔwànyì ) .

Vd : có một người Trung Quốc nói có 340亿 ( sānbǎisìshí  yì )  lúc đó chúng ta cũng chỉ cần nhớ : 10 yì là 1 tỷ, 1 tỷ là 10 yì. Và rồi bỏ 1 số 0 đi sau đó nói thành tỷ. Người Trung Quốc nói có 340亿 ( sānbǎisìshí  yì ) khi dịch sang tiếng Việt sẽ là 34 tỷ.

      Nhìn chung bạn có thể chọn một trong hai cách học ở trên, miễn sao bạn thấy phù hợp với mình và có hiệu quả tốt nhất và nhanh nhất là được. Có điều muốn học tốt đếm số trong tiếng Hoa thì nguyên tắc đầu tiên vẫn là phải học thuộc từ 0-10, và phải đếm một cách lưu loát thì sau này bạn mới có thể ghép chúng lại với nhau thành hằng hà con số lớn hơn.

     Có một số bạn cho dù học thế nào, ai dạy cũng không đếm được, hoặc là đếm rất chậm về vấn đề này bạn nên coi lại có phải là bạn đếm số, đếm tiền trong tiếng Việt có phải là rất chậm, nếu thực là vậy thì không nên quá gượng ép mình. Theo lý thì khi học ngoại ngữ nếu tiếng mẹ đẻ chưa lưu loát lắm thì khi học sẽ gặp khó khăn, có điều học đếm số thì ngược lại, chỉ cần bạn đếm số tiếng Việt nhanh thì cũng học nhanh. Đếm số phụ thuộc vào sự linh hoạt (khôn) chứ không phải thông minh. Nếu bạn là một sinh viên đại học, hoặc tốt nghiệp  cao học nhưng bạn có dám chắc là sẽ đếm tiền nhanh và tốt hơn những người kinh doanh , thậm chí những người buôn bán hàng rong , mặc dù những người này có rất nhiều người trình độ văn hoá thấp hoặc không biết chữ?.

   Đối với các con số tự nhiên trong tiêng Trung thì đơn giản hơn nhiều, nó không đọc ghép nhóm giống tiếng Anh, mà đọc từng số như tiếng Việt. Trong cách học này bạn chỉ cần học thuộc từ 0-9 là Ok. Chỉ có một vấn đề nho nhỏ là bạn hãy nhớ trong số tự nhiên thì số 1 không đọc là “yī”,  mà phải đọc là “yāo” ( cái vấn đề này phát sinh là do người trung Quốc sợ nghe lộn thành số 7 “yī –qī” 2 âm nghe gần như nhau).

-         Các số tự nhiên  thường gặp: ( số điện thoại, số xe, số nhà, số đường, số mật mã....)

VD: số xe của vợ thằng tôi là: 61-C1  616.16 đọc như sau: (liù yāo C yāo,  liùyāoliù  yāo liù)

 Số mã số cửa “ bí mật” của nhỏ hàng xóm cho mình : 357 0 246 C đọc là: (sānwǔqī  líng  èrsìliù  C ).

     Cách đọc số 0 và 1 trong dãy số lớn:

– Khi bạn  học được tất cả những quy tắc trên, bạn chỉ cần đem số đếm trong tiếng Trung  chia  thành  nhóm nhỏ 4 đơn vị sau đó ghép mỗi đơn vị với “từ chỉ đơn vị đo lường” thích ứng (千 cho hàng ngàn, 百 cho hàng trăm, 十cho hàng chục, và không dùng gì cả cho hàng đơn vị). Khi có nhiều hơn một số 0 trong nhóm 4 chữ số, bạn chỉ cần nhớ 3 quy tắc đơn giản sau:

1.    Đừng đọc “từ chỉ đơn vị đo lường” khi nó rơi vào số 0.

4.027 : 四千零二十七 sì qiān líng èr shíqī  (vì 百 rơi vào số 0 nên không cần phải đọc nó).

509:五百零九 wǔbǎi líng jiǔ   (vì 十 rơi vào số 0 nên không cần phải đọc nó).

     2. Đọc 1 chữ “líng” khi có 1 số 0, khi có 2 số 0 cũng chỉ đọc là “líng” trong nhóm 4 chữ số.

6.007: 六千零七 liù qiān líng qī.

      3.  Không đọc số 0 (hay dãy các số 0) khi nó nằm ở cuối một con số (bỏ qua số 0).

7.000 八千qī qiān  8.400 八千四百  bāqiānsì  bǎi    70 七十 qī shí

 900 九百 jiǔ bǎi     380 三百八十 sān bǎi bā shí

Nhiều học viên  vẫn chưa biết là cách đọc chữ 一 có thể thay đổi từ “yī” thành “yì” theo vị trí của chữ trong dãy số. Vì vậy có hai quy tắc mà bạn cần phải nhớ:

Khi số 1 nằm ở hàng ngàn hoặc trăm, nó được đọc là “yì”, khi nằm ở hàng chục hoặc đơn vị, nó được đọc là “yī”.

1.111: 一千一百一十一:  yì qiān yì bǎi yī shí yī

1.621: 一千八百三十一 : yì qiān liù  bǎi èr  shí yī

Khi số 1 nằm trong khoảng từ 10 đến 19, hãy xem nó là đơn vị hàng chục và đọc nó là 十 shí: (có điều theo thói quen vùng miền có một số người vẫn thêm số 1 phía trước).

Vd： 十 10: shí, 十三 13：shísān , 十六 16：shí liù (có người vẫn đọc十là : yīshí )

Nhớ rồi, hiểu rồi sướng thật đó chu choa ời, mèng đéc ới, ục ục.....